De Keizerlijke Commanderie van de Edele Haspengouwse Fruyteniers en hun Gastronomie

De Keizerlijke Commanderie van de Edele Haspengouwse Fruyteniers en hun Gastronomie, zoals deze organisatie voluit heet, werd gesticht op 23 juni 1975 door eresenator Firmin. Aerts, destijds burgemeester van de stad Sint-Truiden in Belgisch Limburg.

De investituur werd verleend door de vzw Pro Belgica op 20 januari 1976. De organisatie noemt zich een Commanderie naar analogie met de twee commanderijen op het Sint-Truidens grondgebied: de commanderij van Bernissem en de commanderij van Ordingen. Beide commanderijen behoorden tot de Duitse of de Teutoonse Orde, en waren buitenposten van de landcommanderij van Alden Biezen.

Oorsprong
De erfenis van Karel de Grote in 814 resulteerde in het ontstaan van twee grote machtsblokken in Europa: het West-Karolingische rijk (Frankrijk en Vlaanderen) en het Oost-Karolingische rijk. Het Oost-Karolingische rijk werd het Heilige Roomse Rijk. Het was ‘Rooms’ omdat het, in naam, de opvolger was van het Romeinse Rijk. ‘Heilig’ was het om de band tussen keizer en katholieke kerk te benadrukken. Het gaf extra uitstraling aan de keizer, die als hoogste in de rangorde van vorsten ook op geestelijk gebied concurreerde met de hoogste kerkelijk leider: de paus. De term ‘Duitse natie’ stond voor de grote verzameling van staten en steden in de Lage Landen, Frankrijk, het huidige Duitsland en Noord-Italië.

982: Keizer van de Romeinen (Romanorum Imperator) OTTO II
1034: Roomse Rijk (Romanum Imperium, Roomse of Romeinse rijk, Duits: Römisches Reich) HENDRIK III
1157: Heilig Roomse Rijk (Sacrum Imperium Romanum) FREDERIK I BARBAROSSA
1493: Heilig Roomse Rijk der Duitse Natie (Sacrum Imperium Romanum Nationis Germaniae,  Duits: Teutscher Nation) MAXIMILIAAN I

Teutoonse Orde

De keizer was ook de baas van de Teutoonse Orde, de ridderorde die na de Kruistochten in het Heilig Land naar Europa afzakte en er het geloof, het keizerschap en zijn economische belangen te verdedigen. Deze ridders vestigden zich over het ganse rijk en organiseerden zich in landcommanderijen, waarvan Alden Biezen een zeer belangrijke “balij” was. Deze balijen (provincies) hadden ook meer dan 300 lokale afdelingen, commanderijen, waarvan twee in Sint-Truiden, de commanderij van Ordingen en de commanderij van Bernissem. Deze commanderijen werden belangrijke spelers in het maatschappelijke en economische leven van de regio.

Keizerlijke Commanderie
Vandaar dat de Truiense vereniging zich de Keizerlijke (de keizer van het Heilig Roomse Rijk) Commanderie (van Ordingen en Bernissem) van de Edele Haspengouwse Fruyteniers (mensen die fruit telen en/of verkopen, de belangrijkste economische activiteit in Haspengouw) noemen en die onder andere tot doel heeft het Haspengouw fruit meer ingang te doen vinden in de Gastronomie.

Kledij
De kledij van de Keizerlijke Commanderie bestaat uit enerzijds een toga en anderzijds een epitoga.

De toga in koningsblauw en wit, afgeboord met gouden bies en een gestileerd Teutoons ridderkruis over de linkerschouder wordt gebruikt bij officiële evenementen en plechtigheden. De maarschalken dragen ook een koperen borstplaat met het stadswapen omringd door fruit met gouden ketting

De epitoga is een schouderversiering waarmee de leden van het Praesidium van de Keizerlijke Commanderie zich als bestuursleden kenbaar maken bij minder officiële geplogenheden en vergaderingen. De epitoga is koningsblauw met gouden bies met daarop een gouden ridderkruis met het wapen van de Stad Sint-Truiden met de dubbele gekroonde adelaar en het stadsperron als vrije “Goede Luikse stede” afgetopt met een keizerskroon.

De epitoga’s van andere functies binnen de Commanderie, de Haspengouwse fruitdichter en de Jeugdambassadeur voor Haspengouw en het Fruit hebben een bordeaux achtergrond. 

Leden
Deze vereniging groepeert in de schoot van haar bestuur vooraanstaanden uit de fruittelerswereld, het veilingwezen, het wetenschappelijk onderzoek, de Sint-Truiense handel en industrie, de sociale organisaties, de politiek en de administratie.

Allen zijn begaan met de promotie van het Haspengouws fruit in binnen- en buitenland en met het uitdragen van alles wat Sint-Truiden en omgeving, met name Haspengouw, kan promoten.

Middelen en acties
Talloze acties worden ondernomen met wedstrijden, tentoonstellingen, demonstraties en gastronomische avonden met het oog op de promotie van Haspengouw en het lokale fruit via de culturele sector.

Jaarlijks wordt naast de voor ‘De beste fruittob’ en ‘De lekkerste fruitbereiding’ ook een stijlvol Kapittel georganiseerd, waarop telkens vooraanstaanden uit het hele land worden uitgenodigd om toe te treden tot de grote familie van de Keizerlijke Commanderie.

Tevens wordt er ieder jaar een bezoek gebracht aan het Koninklijk Paleis, om aan onze vorsten een korf te overhandigen met de nieuwe oogst van appel- en perenvariëteiten. Jaarlijks is er ook een fotowedstrijd en fototentoonstelling, en sinds 2023 wordt er ook een Jeugdambassadeur van Haspengouw en het Fruit aangesteld. Jaarlijks wordt de Gouden Appel uitgereikt aan verdienstelijke instellingen, verenigingen of bedrijven, de prijs Tom Deckers werd ingesteld om verdienstelijke laatstejaarsstudenten uit de fruitafdelingen in de tuinbouwschool Hasp-O Stadsrand te belonen en de Keizerlijke Commanderie heeft de zorg over de zeven fruitreuzen die onze stad rijk is.